Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

Podstawowym celem trwale zrównoważonej gospodarki leśnej jest zachowanie ekosystemu leśnego możliwie różnorodnego biologicznie oraz zapewnienie równowagi między wszystkimi funkcjami lasu.

Trwale zrównoważona gospodarka leśna wymaga utrzymania ekosystemu leśnego w stanie dynamicznej równowagi, stabilnego m.in. poprzez odpowiedni udział wszystkich stadiów wiekowych, w tym wczesnosukcesyjnych.

W Nadleśnictwie Rajgród jednym z ważniejszych celów jest wzmożenie odporności drzewostanów na działanie czynników abiotycznych i biotycznych poprzez stopniową przebudowę drzewostanów, głównie litych jednogeneracyjnych sośnin, na wielogatunkowe drzewostany z dużym udziałem gatunków liściastych lepiej dostosowanych do warunków siedliskowych i bliższe wzorcowi naturalnemu.

Różnorodność funkcji lasów oraz konieczność zapewnienia trwałości tych funkcji przejawia się w podziale lasów na kategorie ochronne oraz gospodarstwa.

Kategorie ochronne są wynikiem wyodrębnienia dominujących funkcji lasów, natomiast podział na gospodarstwa realizuje w praktyce ideę zachowania trwałości i wielofunkcyjności lasów poprzez odpowiednio zaprojektowany rozmiar i lokalizację użytkowania oraz zaplanowanie zabiegów pielęgnacyjnych i hodowlanych. Prawidłowo zaplanowany i wykonany plan użytkowania jest zatem podstawowym elementem zapewnienia trwałości i wielofunkcyjności w tym funkcji gospodarczej, jaką jest dostarczanie na rynek ekologicznego surowca drzewnego. Wkroczenie z użytkowaniem rębnym do określonego drzewostanu musi uwzględniać optymalny wiek dojrzałości. Obecnie wiek ten jest określany na podstawie cech jakościowych i żywotności w odniesieniu do konkretnego drzewostanu na gruncie.

Wieki rębności dla poszczególnych gatunków lasotwórczych:

So, Md

- 120 lat (obręb Grajewo 100 lat),

Św

-  90 lat,

Db, Js

- 140 lat (obręb Grajewo 120 lat),

Brz, Ol, Gb, Kl, Lp, Wz

-   80 lat,

Os

-   50 lat.

Tp, Wb

-   30 lat.

Dobierany jest również sposób przebudowy, czyli rodzaj rębni. W gospodarstwie specjalnym wielkość użytkowania podporządkowana jest zasadniczemu celowi: trwałości cennych elementów ekosystemów.

Gospodarstwo lasów ochronnych utworzone jest do realizacji, jako zasadniczego celu, funkcji ochronnych. Użytkowanie lasu wynika w tym gospodarstwie z potrzeb zapewnienia ciągłości tych funkcji.

W gospodarstwie zrębowym podstawowym kryterium planowanego rozmiaru i lokalizacji użytkowania jest dojrzałość drzewostanów oraz wymagania odnowieniowe gatunków światłożądnych (głównie sosny i olszy) determinujące rodzaj rębni.

W gospodarstwie przerębowo-zrębowym rozmiar użytkowania wynika z potrzeb hodowlanych drzewostanów, wymagań poszczególnych gatunków odnawianych oraz stosowanych rębni częściowych i stopniowych.

Użytkowanie rębne nie zostało zaplanowane w rezerwatach przyrody, na terenach ośrodków wypoczynkowych i w ich najbliższym otoczeniu oraz w strefach ochrony całorocznej ostoi zwierząt podlegających ochronie gatunkowej. Wyłączono z użytkowania rębnego także drzewostany na siedlisku Bs i Bb. Ponadto, na pasach zrębowych powinny pozostać fragmenty starodrzewu z nienaruszonymi warstwami dolnymi, w ilości nie mniejszej niż 5% powierzchni manipulacyjnej.